Η γνώση των γεγονότων και των αριθμών του εθνικοσοσιαλιστικού παρελθόντος της Γερμανίας είναι ένα πράγμα, και φυσικά αποτελεί καθημερινό καθήκον για πολλούς καθηγητές ιστορίας στη χώρα. Το να κάνεις αυτή την περίοδο κατανοητή στους μαθητές, να γεμίσεις την ιστορία με ζωή, ανθρώπους και πρόσωπα, είναι μια εντελώς διαφορετική και ακόμη πιο σημαντική πρόκληση, γιατί μόνο αυτή η συνειδητοποίηση τους βοηθά να βγάλουν συμπεράσματα από την ιστορία για τις δικές τους δράσεις στο παρόν και το μέλλον.
Στο πλαίσιο των ετήσιων ημερών του προγράμματος "Σχολείο χωρίς ρατσισμό", ένα εργαστήριο της ένατης τάξης του Werner-von-Siemens-Gymnasium, με επικεφαλής τους καθηγητές ιστορίας Jens Lücke και Ines Springer, εξέτασε τα εθνικοσοσιαλιστικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο κατώφλι τους στο Gronau, το Epe και τις γειτονικές Κάτω Χώρες.
Μια ιδιαίτερη συνάντηση ήταν στο πρόγραμμα για τους συμμετέχοντες στο εργαστήριο την Τρίτη: ο Bert Woudstra, γεννημένος στο Enschede το 1932, ο οποίος ως Εβραίος έζησε τη φρίκη του εθνικοσοσιαλισμού στην ολλανδική αντίσταση και κατάφερε να επιβιώσει, ήταν καλεσμένος στην τάξη και ήταν στη διάθεση των μαθητών για μια πολύ προσωπική και ζωντανή συζήτηση για πάνω από δύο ώρες. Τα θέματα που καλύφθηκαν στον κατάλογο των ερωτήσεων που είχαν προετοιμάσει εκ των προτέρων οι μαθητές κυμαίνονταν από την ανέμελη παιδική ηλικία του Woudstra πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έως τη σημερινή του άποψη για την κατάσταση του κόσμου.
Για τον οκτάχρονο τότε μαθητή, το 1940, όταν η εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία κατέλαβε τις Κάτω Χώρες και ακολούθησε την απάνθρωπη πολιτική της περιθωριοποίησης, των διώξεων και τελικά της δολοφονίας των Ευρωπαίων Εβραίων εκεί, σηματοδότησε την αρχή μιας πενταετούς οδύσσειας στην κρυψώνα, την οποία περιέγραψε με εντυπωσιακές λεπτομέρειες. Κρύφτηκε σε συνολικά 12 διαφορετικές κρυψώνες μέχρι το 1945, χωρισμένος από τη μητέρα του, με μόνο ένα βιβλίο και ένα αρκουδάκι στις αποσκευές του, συχνά υπό το φόβο του θανάτου, αρκετές φορές στα πρόθυρα της προδοσίας ή της ανακάλυψης. Λογικά περιέγραψε την απελευθέρωση τον Απρίλιο του 1945 ως την πιο ευτυχισμένη στιγμή της ζωής του, η οποία γρήγορα επισκιάστηκε από την απότομη συνειδητοποίηση των πολλών δολοφονημένων συγγενών του στους σκληρούς μηχανισμούς εξόντωσης του Άουσβιτς και των άλλων στρατοπέδων συγκέντρωσης και εξόντωσης. Μπροστά σε αυτή τη φρίκη, οι νέοι και οι δάσκαλοι εντυπωσιάστηκαν ιδιαίτερα από την πολύ χαρούμενη και θετική στάση του σχεδόν 92χρονου. "Κάθε πρωί κοιτάζω τον εαυτό μου και λέω: 'Είσαι ακόμα εδώ'. Αυτό είναι μεγάλη τύχη", σχολίασε στην ερώτηση ενός μαθητή για το πώς αντιμετωπίζει το παρελθόν. Με χαμόγελο, συμμορφώθηκε με το αίτημα των συμμετεχόντων στο εργαστήριο να ηχογραφηθεί η συνέντευξη και να διατηρηθεί ως podcast, διότι "εμείς οι σύγχρονοι μάρτυρες αργοπεθαίνουμε". Η διατήρηση της ιστορίας, π.χ. μέσω αυτού του προγράμματος podcast, ήταν ένα ιδιαίτερο μέλημά του, είπε, ακριβώς επειδή ανησυχούσε για τις εξελίξεις στον κόσμο. Ωστόσο, έκλεισε με μια ελπιδοφόρα νότα με μια έκκληση προς τους νέους: "Το 99% των ανθρώπων είναι καλοί. Κρατήστε το καλό μέσα σας". (Spr)
